Uw winkelwagen is leeg
Gouda kennen de meeste mensen van de kaas, de stroopwafels en de kaarsen.
Maar wie weet dat Gouda de grootste bierproducent van Europa was?
Er ooit in Gouda een kasteel stond en de stad een bijzondere band heeft met een Nobelprijswinnaar?
We duiken de geschiedenis in en zetten minder bekende feiten over Gouda voor je op een rij.
Dinsdag 12 april 2022 werd Gouda 750 officieel geopend door Koning Willem-Alexander,
het begin van de viering van 750 jaar stadsrechten van Gouda.
Bierbrouwerijen waren in de Middeleeuwen belangrijk, want bier drinken was gezonder dan water.
Vóór Gouda roem verwierf met kaarsen, stroopwafels, kleipijpen en keramiek,
was het een korte tijd de grootste bierproducent en -exporteur van Europa.
Het Gouds Kuytbier vond je eind 15de eeuw overal.
De stad telde op zijn hoogtepunt tweehonderd brouwers, die goed verdienden.
Aan de winst heeft Gouda het Gotische stadhuis op de Markt, tegenover Jambelles Gouda, te danken.
Evenals de uitbreiding van de langste kerk van Nederland, de Sint Jan. (Aan de achterkant van Jambelles Caminada Gouda)
Sinds 2000 zijn er weer vijf bierbrouwers in de stad, die elk voor Gouda 750 een jubileumbier hebben gemaakt.
Met het Kruidig Goudsch 750 waarmee Theo Hesselink teruggrijpt op die biergeschiedenis als 'officiële' winnaar.
Over de naam van de stad zijn de geleerden het niet eens: het is hoogstwaarschijnlijk een verwijzing naar de rivier de Gouwe,
een veenrivier met kenmerkend goudkleurig water.
Al in 1139 wordt de Latijnse vorm Golda voor het eerst genoemd.
In 1143 werd de naam Gouda voor het eerst vermeld in een oorkonde van de graaf van Holland.
Ook de andere namen die de stad door de eeuwen droeg, verwijzen naar die rivier: Golde, Die Goude, Ter Goude en Tergouw.
De stad ligt op grond die in de 12de eeuw ontgonnen is.
Vanwege de bodemdaling, die al vroeg inzette, spreken Gouwenaars zelf over 'wonen op dik water'.
19 juli 1272 kreeg Goudastadsrechten van Graaf Floris V, met rechten voor burgers, rechtspraak, vrijheid van geloof en het recht om tol te heffen.
Mede daardoor ontwikkelde de stad zich in de Middeleeuwen tot een belangrijk handels- en nijverheidscentrum.
Een klokkenspel aan de zijkant van het stadhuis op de Markt tegenover Jambelles Caminada Gouda, laat elk half uur die overhandiging zien.
In de volksmond 'het klokkenspel van Bouwmeester' of 'de Bouwmeesterrevue' genoemd, naar de verzekeraar die het in de jaren zestig schonk.
Gouda had al eerder stadsrechten, mogelijk rond 1250.
Die stadsrechten zijn waarschijnlijk verloren gegaan toen ze werden vervangen door die van 1272, die uitgebreider en dus waardevoller waren.
Overigens is het fysieke stadsrecht dat in het streekarchief wordt bewaard, niet de oorspronkelijke oorkonde. Deze ging lang geleden al verloren.
Daarom heeft de bisschop van Utrecht in 1335 een nieuwe oorkonde uitgegeven, een zogenaamd vidimus, wat betekent dat hij de stadsrechten heeft gezien (voor ze verdwenen).
Twee eeuwen lang stond er bij de haven in Gouda een kasteel.
Het werd rond 1360 gebouwd en werd rond 1577 gesloopt.
Stadsgeschiedenisexpert Henkjan Sprokholt noemt de afbraak 'een Gouds trauma'.
Hoe het kasteel er uit zag, weet niemand.
Het eerst bekende schilderij van Christoffel Pierson is ruim een eeuw na de afbraak geschilderd.
Voor het jongste geschiedenisboek van de stad maakte 'archeologisch' tekenaar Paul Becx een impressie van het afbreken.
Die tekening is met vijf andere 'artist impressions' van Goudse momenten waar geen beeld van is te zien op een expositie.
Er gaan verhalen dat er onderaardse gangen waren in het kasteel.
Die gangen liepen onder de Hollandsche IJssel door naar de overzijde van de rivier.
Daar is diverse keren onderzoek naar gedaan, maar de gangen zijn nooit gevonden.
Er is wel een kasteelgewelf ontdekt dat tijdens Open Monumentendag soms te bezoeken is via de zij-ingang van het woonhuis aan de Punt 15.
De beroemdste bewoonster was gravin Jacoba van Beieren (1401 -1436) die rond 1417 vanuit het kasteel samen met Hoekse edelen de Kabeljauwen bestreed.
Deze twist tussen de Hollandse elite duurde met tussenpozen tot het einde van de 15e eeuw.
Opmerkelijk: Aan het korte verblijf van de gravin herinnert in Gouda geen enkel straat of plein.
Museum Gouda heeft een gouden miskelk met haar wapen: die schonk ze Goudse schutters als bedankje voor hun steun.
Desiderius Erasmus is één van de grootste Nederlandse denkers.
De mythe gaat dat er een houten borstbeeld heeft bestaan met de tekst: Goudæ conceptus, Roterodami natus (Latijn: in Gouda verwekt; in Rotterdam geboren).
De twist over zijn afkomst stamt uit de 16e eeuw. 
Rotterdam, de Maasstad, lijkt Erasmus' geboortestad te zijn, maar hij ging toch echt in Gouda naar de parochieschool en
woonde er vijf jaar in klooster Steyn, even buiten de stadsgrens.
Erasmus zelf boeide het niet, hij schreef ooit:
'Het is ijdelheid van een stad of een streek zich erop te beroemen iemand te hebben voortgebracht die elders door zijn eigen inspanningen en
niet door de steun van zijn vaderland beroemd is geworden.'
Hij had zo de pest aan Gouda, dat hij heel zijn leven de banden met de stad heeft proberen te verbergen.
Toch kent de stad sinds 2005 het Erasmus Genootschap Gouda.
Verder is de eminente schrijver elk jaar aanwezig op 'Zotte Zaterdag', het eerste weekeinde in oktober.
De historische dag is vernoemd naar zijn bekendste werk 'De Lof der Zotheid' waarin hij iedereen op de hak neemt,
van boer tot burger en van koning tot kerk.
Hoewel hij nooit in Gouda is geweest, is er een band tussen de Chileense dichter Pablo Neruda en Gouda.
Op de Oude Begraafplaats onder de rook van chemiefabriek Croda ligt het veel bezochte graf van zijn enig kind, Malva Marina Reyes.
Niet dat ze ergens in zijn werk voorkomt.
Dat had wellicht te maken met haar waterhoofd.
Of met de korte relatie met haar moeder, de Nederlands-Indische Maria Antonia Hagenaar.
Na de Spaanse burgeroorlog kwamen moeder en kind berooid naar een andere Jambelles stad: Den Haag.
De schrijver van een regel als 'De liefde is zo kort en het duurt zo lang om te vergeten' vergat wel zijn gezin.
Moeder verdiende de kost en bracht haar zorgbehoevende Malva onder bij een Gouds pleeggezin, waar ze in 1943 op 8-jarige leeftijd overleed.
Malva is begraven op de Oude Begraafplaats.
Meer dan een kwart van de inwoners heeft buitenlandse roots, daarmee het predikaat 'tolerant' eer aandoend.
Dat begon al bij de beeldenstorm, toen de protestantse stad er in slaagde vernieling van de rooms-katholieke altaarstukken te voorkomen:
een deel daarvan is nu weer in de Sint Janskerk te zien.
De stad diende als toevluchtsoord voor andersdenkenden als de rechtsgeleerde Coornhert. 
Zijn 500e geboortedag wordt hier herdacht met een kleine expositie.
De eerste wereldoorlog bracht een paar duizend Belgen, die tijdelijk werden opgevangen in leegstaande kassen.
In 2022 ligt er een asielboot met 125 statushouders in het Gouwekanaal, worden bijna 200 Oekraïners opgevangen in een oud kantoorpand en
onderzoekt het COA de mogelijkheid een AZC te vestigen op bedrijventerrein de Goudse Poort.
Cultuurwethouder Thierry van Vugt schat dat driekwart van de mensen de naam Gouda kent van de kaas.
Terwijl er in de stad nooit een kilo kaas gemaakt is; er werd alleen gehandeld.
'Cheese Capital of the world' is een modern ondernemersbedenksel om dit verleden te laten voortleven.
De wekelijkse kaasmarkt is er enkel nog voor toeristen (van half april tot half september op donderdag).
Wie op een andere dag komt, kan een virtueel bezoek afleggen, of naar de Cheese Experience in de voormalige kazerne,
waar je - interactief - van alles over het Groene Hart, koeien en kaas te weten komt.
Meer historie weten van de stad? Volg dan de cursus Goudologie van het Historisch Platform.
Meer dan duizend van de 74.000 inwoners die de stad telt, gingen je voor.
Daarna kijk je heel anders naar je eigen omgeving.
Zeer geschikt voor de vele nieuwkomers die -dankzij de strategische ligging,
tussen Utrecht, Amsterdam, Den Haag en Rotterdam- elders werken en in Gouda zijn komen wonen.
bron RTV West